Vazgeçilen değil de vaz geçen olmak istiyorsak varlıklı olup  iktisatlı yaşamalıyız  ve borcun azından da çoğundan da uzak durmalıyız. Bu anlayışa göre ‘borç yiğidin kamçısı’ değil; özgürlüğüne vurulan prangadır. Borçsuz yaşayan özgürdür. Bu hakikati Hz.Peygamber(s.), kendine has veciz uslubuyla şöyle ifade etmiştir: “ Az günah işle ki Allah(c.), sana ölümü kolaylaştırsın; az borç yap ki özgür olarak taşayasın.” Peygamber Efendimiz’in bu uyarısı yeterince anlaşılsaydı bugün bir çok insan tefecilerin, bankaların, çok uluslu şirketlerin siğortalarının ve dünya ticaret merkezinin  kölesi haline gelmezdi. Gerek bireysel gerekse toplumsal alanda yapılan borçlanmalar bireyi ve toplumu köleleştirmektedir. Devletler arası borçlanmalarda borçlu devletin siyasetini, ekenomisini, hukukunu, eğitim-öğretim  proğramını ve dış politikasını borç veren emperyal zengin devletler belirlemektedir. Çünkü işin doğasında var olan kural şudur: Bugün borç alan yarın buyruk alır.

Cemaate devam ederek bireysel anlamda bir ümmet olma vasfını elde edemediğimiz zaman hem cami cemaati “kuru bir kalabalık”tan ibaret olur, hem de cemaatleşmenin sosyal ve siyasal aşamaları gerçekleşemez. Nitelikli bir cemaat olamadıkça da müminler hiçbir problemlerini çözemezler. Hayatın öznesi olmak ve tarihe yön vermek yerine gündemini başkalarının belirlediği edilgen varlıklar haline dönüşürler. Peygamber Efendimiz ve sahabileri gidişatını inkarcıların belirlediği müsadeli bir hayata cemaatleşme sayesinde asla razı olmamışlardır. Camiye devam etmeyenler ısmarlama bir hayata rıza göstererek sıradanlaşır endişesiyle sürekli uyarılmışlardır. Resulullah döneminde mü’minler, İmam’ın etrafında daima zihinsel ve ruhi bir tecdid yaşamışlardır. Cemaate katılmayarak bu tecdidin kasıtlı olrak dışında kalanlar ise münafıklaşmışlardır.

Ezan, anlam olarak içermiş olduğu tevhidi hükümler; Allah’ın birliği, Hz. Peygamber’in risaleti; namazın zorunlu ve kurtuluş vesilesi olduğunu bildiren ibadet ve ahlakî yönüyle İslam’ın en önemli sembollerinden birisidir.Millet olarak iman edilen tevhidin ikrarıdır. Müslümanlığı yegane kurtuluş yolu gördüğümüzün eşyayı da şahit tutarak insanlıga ilan edilmesidir. Okunmuş olduğu toprakları salt toprak olmaktan çıkarır ve İslam yurduna (daru’l-İslam) dönüştürür. Esasında bu dönüşümün gerçekleşmesi, sözle beraber mananın da hakim olmasına bağlıdır. ‘Allah en büyüktür’ deyip sonra da başka büyükler türetmek ezanın ruhuna aykırıdır. Üzerinde yaşamış olduğumuz yerler ezanla İslâmi bir kimlik kazanmıştır. Bu kimliğin devamından yana olan müminlerin ezanın anlam alanına göre bir hayatı tercih edip yaşamak suretiyle Allah’ın (c.) dinine ve emanetine layık olmaları gerekir.

"Müminlerin birbirleriyle kardeş olmaları evvela ahlaki bir olgunluktur. Bu olgunluk vahyin eğitiminden geçmekle; zihin ve ruha vahyin nakşedilmesiyle kazanılan bir erdemdir. Bireysel anlamda ümmet olamayan, İbrahimi duruş sergileyemeyenler gerçek anlamda kardeş olamazlar. Hz. Peygamber(s.)' in sahabesinin tutkunluğundaki esprinin temelinde Kuran ve Sünnette benliği eritme; "vahyin karşısında seçme hakkının olmadığına inanma" sevdası vardır. Resulullah, gerçek anlamda ümmet olabilmiş sahabilerini birbirleriyle hem Mekke' de hem Medine' de zaman zaman kardeş ilan etmiştir. "

Yaşamak ve paylaşmak için şu kitapları temin edip okuyalım!